Gazy cieplarniane, z angielskiego greenhouse gases, to najprościej rzecz ujmując gazy, które zatrzymują ciepło w atmosferze.
Gazy cieplarniane to:
- Dwutlenek węgla (CO2) – przedostaje się do atmosfery głównie poprzez spalanie paliw kopalnych (ropa, węgiel, gaz), a także drzew czy innych materiałów biologicznych. Powstaje także np. w procesie produkcji cementu. Usuwany jest z atmosfery poprzez absorpcję przez rośliny podczas ich wzrostu.
- Metan (CH4) – jest wydzielany podczas produkcji i transportu węgla, gazu ziemnego i ropy. Duży wkład w jego emisję ma także przemysłowa hodowla zwierząt, ponadto rozkład zalegających szczątków organicznych na wysypiskach śmieci.
- Podtlenek azotu (N2O) – głównym emitentem jest przemysł rolniczy, powstaje także podczas spalania paliw kopalnych i odpadów stałych oraz podczas oczyszczania ścieków.
- Gazy fluorowane – są to wodorofluorowęglowodory, perfluorowęglowodory, sześciofluorek siarki i trifluorek azotu. To sztuczne i silne gazy cieplarniane, powstające w różnych procesach przemysłowych. Produkowane zazwyczaj w mniejszych ilościach, jednak charakteryzują się silnym potencjałem ocieplenia globalnego (“High GWP gases”).
Każdy z tych gazów pozostaje w atmosferze przez różny czas (od kilku do kilku tysięcy lat). Ponieważ są z nami już długo, zdążyły się doskonale pomieszać, przez co ich ilość na całym świecie jest bardzo do siebie zbliżona.
Fakty o gazach cieplarnianych:
- gazy cieplarniane to ułamek procenta gazowych składników powietrza. 90% wszystkich gazów cieplarnianych to para wodna
- 95% emisji CO2 do środowiska to naturalny efekt, jednocześnie aktywność ludzi jest odpowiedzialna za niemal cały przyrost emisji tych gazów w ciągu ostatnich 150 lat.
- największym źródłem emisji jest działalność człowieka związana ze spalaniem paliw kopalnych, głównie na potrzeby produkcji energii elektrycznej, cieplnej oraz transportu.
Dlaczego gazy cieplarniane są szkodliwe?
Dominującym czynnikiem w zmianie bilansu promieniowania w atmosferze jest koncentracja gazów cieplarnianych. Jest to tak zwane wymuszenie radiacyjne, czyli różnica między promieniowaniem słonecznym (światłem słonecznym) pochłanianym przez Ziemię a energią wypromieniowaną z powrotem w kosmos. Gazy cieplarniane przepuszczają większość krótkofalowego promieniowania słonecznego, lecz pochłaniają promieniowanie długie, przez co utrudniają wypromieniowaniu ciepła w przestrzeń kosmiczną, podwyższając temperaturę atmosfery.